Ắc quy là trái tim cung cấp năng lượng cho hầu hết các phương tiện và thiết bị điện hiện nay. Thị trường ắc quy đang vô cùng đa dạng với nhiều chủng loại: ắc quy axit-chì truyền thống (ắc quy nước, ắc quy khô) đến các công nghệ tiên tiến như ắc quy AGM, ắc quy Gel và ắc quy Lithium.

Mỗi loại ắc quy đều có cấu tạo, nguyên lý hoạt động, tuổi thọ, hiệu suất và mức giá khác nhau. Vậy làm sao để phân biệt và chọn được loại ắc quy phù hợp nhất dành cho xe ô tô, xe máy hay thiết bị của bạn? Hãy cùng Vĩnh Thành Battery tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Tổng Quan về Các Loại Ắc Quy Phổ Biến Hiện Nay

Để lựa chọn đúng loại ắc quy, điều quan trọng là bạn cần nắm rõ cấu tạo và đặc tính của từng dòng. Dưới đây là các loại ắc quy phổ biến nhất đang được sử dụng rộng rãi, từ truyền thống đến hiện đại

1.1. Ắc Quy Axit Chì (Ắc Quy Nước)

Đây là loại ắc quy truyền thống, sử dụng dung dịch điện phân loãng ở dạng lỏng.

• Đặc điểm: Là loại hở, cần châm thêm nước cất định kỳ để bảo dưỡng
• Hạn chế: Tạo ra mùi khó chịu do thoát hơi, chỉ được đặt thẳng đứng, dễ rò rỉ axit nếu đặt nghiêng/nằm ngang
• Ứng dụng: Chủ yếu dùng cho mục đích khởi động (xe máy, ô tô, máy phát điện)

1.2. Ắc Quy Miễn Bảo Dưỡng (MF - Maintenance Free)

Đây là dòng ắc quy axit-chì kín khí (VRLA), thường được gọi là "ắc quy khô" thông thường, nhưng vẫn chứa dung dịch axit bên trong

• Tính năng cốt lõi: Không cần châm nước cất hay bảo dưỡng định kỳ 

• Cấu tạo: Sử dụng công nghệ kín, hạn chế tối đa hơi axit thoát ra ngoài
• Ứng dụng: Là dòng ắc quy khởi động phổ biến trên các dòng xe máy, ô tô phổ thông Không dùng cho mục đích lưu trữ điện (UPS)

1.3. Ắc Quy AGM (Absorbent Glass Mat) VRLA

Ắc quy AGM là bước tiến của công nghệ ắc quy axit chì kín khí VRLA, sử dụng tấm vách ngăn bằng sợi thủy tinh hấp thụ để giữ chặt chất điện phân

• Ưu điểm: Khả năng xả sâu tốt, độ bền cao hơn MF, không cần bảo dưỡng và ít rủi ro rò rỉ
• Ứng dụng: Lưu điện cho hệ thống UPS, thiết bị an ninh, viễn thông và năng lượng gió

1.4. Ắc Quy AGM Gel 

Dòng ắc quy được phát triển từ AGM VRLA, có thêm lớp Gel đặc biệt phủ lên bề mặt

• Điểm khác biệt: Lớp Gel giúp làm chậm quá trình thoát khí, cải thiện khả năng chịu nhiệt và nâng cao tuổi thọ so với AGM tiêu chuẩn
• Ứng dụng: Thích hợp cho các ứng dụng xả sâu và môi trường hoạt động khắc nghiệt

1.5. Ắc Quy Pure Gel 

Ắc quy Pure Gel sử dụng chất điện phân được điều chế 100% từ Gel đặc

• Ưu điểm: Độ bền, độ ổn định và tuổi thọ vượt trội hơn hẳn các dòng ắc quy axit-chì khác, khả năng chịu đựng chu kỳ xả sâu tốt nhất
• Hạn chế: Giá thành rất cao
• Ứng dụng: Hệ thống năng lượng mặt trời (Solar), xe nâng điện và công nghiệp chuyên biệt

1.6. Ắc Quy Lithium-ion 

Đây là dòng ắc quy công nghệ mới, ắc quy khô không dùng axit

• Bản chất: Sử dụng hợp chất Lithium, không rò rỉ nước hay acid
• Ưu điểm đột phá: Mật độ năng lượng và tuổi thọ cao nhất, trọng lượng nhẹ, không cần bảo dưỡng
• Ứng dụng: Xe điện, thiết bị di động (điện thoại, laptop), hàng không và hệ thống lưu trữ năng lượng cao cấp (ESS)

2. Hướng dẫn chi tiết: sử dụng, bảo quản và tối ưu hiệu suất ắc quy 12V

Ắc quy 12V là loại phổ biến nhất trên thị trường, việc áp dụng các nguyên tắc dưới đây không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ mà còn tối ưu hóa hiệu suất của bình

2.1. Quy Tắc Nạp Điện Cơ Bản

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn hãy tuân thủ các quy tắc sau khi nạp điện cho ắc quy:

• Nạp đầy trước khi dùng: Đối với ắc quy mới mua, cần nạp đầy 100% dung lượng trước khi đưa vào sử dụng lần đầu. Thời gian nạp trung bình thường khoảng 10 giờ
• Dòng nạp an toàn: Luôn chọn dòng nạp nhỏ hơn hoặc bằng 1/10 dung lượng của ắc quy. Ví dụ: 100Ah thì dòng nạp tối đa là 10A. Việc nạp quá dòng có thể gây hiện tượng ắc quy bị phồng, dẫn đến hư hỏng
• Điện áp nạp chuẩn: Tham khảo các ngưỡng điện áp tùy theo mục đích sử dụng

2.2. Tối Ưu Hóa Hiệu Suất Sử Dụng

Bạn có thể tối ưu hiệu suất và kéo dài tuổi thọ ắc quy bằng cách áp dụng các cách sau:

• Chọn dung lượng lớn hơn nhu cầu: Nên chọn loại ắc quy có dung lượng (Ah) lớn hơn nhu cầu sử dụng thực tế. Lý do vì khi ắc quy phóng điện càng sâu thì tuổi thọ chu kỳ càng ngắn
• Kiểm soát nhiệt độ: Nhiệt độ là yếu tố then chốt. Hãy sử dụng ắc quy trong môi trường lý tưởng là 0℃ đến 25℃. Cần tránh các ngưỡng nhiệt độ vượt quá quy định sau:
  • Nạp: Dưới 40℃
  • Phóng điện: Dưới 50℃
  • Lưu kho: Dưới 40℃
• Bảo trì định kỳ: Đưa ắc quy đi kiểm tra và bảo trì theo lịch trình của nhà sản xuất để phát hiện sớm các vấn đề hư hỏng