Cách sử dụng và bảo dưỡng hệ thống nguồn điện trên tàu thuyền đánh bắt

Trên mỗi tàu đánh bắt hải sản, ngoài dụng cụ, nhu yếu phẩm thì nguồn điện phục vụ cho hoạt động đánh bắt, thông tin liên lạc và sinh hoạt hàng ngày là không thể thiếu. Nhằm giúp bà con ngư dân sử dụng, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống nguồn điện trên tàu một cách an toàn và phân nguồn điện một cách hợp lý cũng như xử lý khi khi có sự cố xảy ra về điện, chúng tôi xin hướng dẫn bà con ngư dân những nội dung cơ bản trong quá trình sử dụng và bảo dưỡng hệ thống nguồn điện trên tàu.

I. Giới thiệu chung về hệ thống nguồn điện trên tàu
Trên tàu đánh bắt hải sản có máy phát điện nhằm tạo ra điện áp 24V DC dùng để sạc ắc quy. Hệ thống nguồn điện lưu trữ trong ắc quy có ít nhất là ba bình ắc quy có dung lượng đủ lớn, trong đó có hai bình được đấu nối trực tiếp tạo ra điện áp 24V DC. Hai bình ắc quy này được sử dụng cho quá trình khởi động máy phát điện và được sạc trực tiếp từ hệ thống sạc của máy phát điện. Bên cạnh đó, chúng còn được dùng cho các thiết bị thông tin liên lạc ICOM-718, ICOM-M710,…; thiết bị định vị; hệ thống điện sinh hoạt (Tivi, đầu đĩa) v.v…Bình ắc quy còn lại dùng dự phòng khi có sự cố xảy ra đối với một trong hai bình ắc quy nói trên.
II. Cách sử dụng nguồn điện
Trước khi ra khơi, bà con nên thực hiện các bước kiểm tra sau:
-   Kiểm tra bộ sạc bình ắc quy.
-   Kiểm tra độ lưu trữ của các bình ắc quy chính và dự phòng.
-   Kiểm tra các dây đấu nối giữa các bình ắc quy và đấu nối từ các bình ắc quy với các thiết bị khác.
Các thiết bị thông tin liên lạc, định vi dẫn dường GPS trên tàu đều sử dụng nguồn điện từ bình ắc quy. Do vậy bà con phải hết sức chú ý: trong quá trình sử dụng thiết bị thông tin liên lạc để liên lạc về nhà hay với các tàu bạn. Trước khi khởi động máy phát điện, bà con phải tắt toàn bộ thiết bị thông tin liên lạc đang sử dụng trên tàu nhằm tránh trường hợp dung lượng bình ắc quy giảm xuống dẫn đến thiết bị liên lạc bị chập chờn. Ngoài ra, còn tránh xung điện đột ngột tăng gây nguy hiểm đến thiết bị thông tin liên lạc.
Hiện nay một số tàu cá còn sử dụng nguồn điện trực tiếp từ bình ắc quy 12V DC sử dụng cho các thiết bị thông tin liên lạc. Với cách sử dụng như vậy, khả năng thu phát tín hiệu bị hạn chế vì các thiết bị thông tin liên lạc yêu cầu nguồn cung cấp 13.8V DC. Do vậy các tàu nên sử dụng bộ ổn áp (bộ chuyển đổi nguồn 24V DC-DC 13.8V).
Đối với bộ ổn áp chuyển đổi điện áp 24V DC sang 13.8VDC phục vụ cho thiết bị thông tin liên lạc, trước khi bật thiết bị bà con phải quan sát xem kim chỉ báo điện áp trên đồng hồ hiển thị đúng vạch 13.8 V DC hay không. Nếu kim chỉ báo quá cao so với vạch quy định thì bà con phải ngắt kết nối với thiết bị liên lạc ra khỏi bộ nguồn chuyển đổi này, tránh bị hỏng thiết bị.
Thêm một lưu ý nữa đối với bà con: khi sử dụng thiết bị máy ICOM để liên lạc thì bà con nên tắt nguồn thiết bị phục vụ sinh hoạt như Tivi, đầu đĩa để đảm bảo nguồn điện đủ cho máy ICOM.
III. Bảo trì bảo dưỡng
   Chúng tôi vừa hướng dẫn bà con cách sử sụng hệ thống nguồn điện đúng cách và an toàn. Bên cạnh việc sử dụng thì việc bảo trì bảo dưỡng là một trong những khâu hết sức quan trọng nhằm để duy trì tuổi thọ của hệ thống nguồn điện, thiết bị trên tàu cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng. Do vậy, bà con ngư dân phải đặc biệt chú ý những vấn đề sau:
- Đối với bộ sạc ắc quy phải đặt ở nơi khô ráo, tránh nước, tránh dầu mỡ,…. Phải có kế hoạch làm vệ sinh định kỳ, kiểm tra vị trí đầu nối dây, kiểm tra dây có bị hỏng hóc không.
- Thường xuyên kiểm tra các cọc tiếp nối điện, cọc kẹp bình ắc quy vì các chỗ tiếp xúc này thường xuyên bị gỉ sét, phần bị nước biển ăn mòn, phần bị axit ăn mòn nên ta phải kiểm tra, bôi dầu mỡ định kỳ.
- Hai bình acquy được đấu nối tiếp với nhau để tạo ra điện áp 24 V DC phục vụ cho bộ khởi động máy phát điện, thiết bị thông tin liên lạc, thiết bị chiếu sáng…. Do vậy bà con phải thường xuyên làm vệ sinh sạch sẽ nơi đặt bình ắc quy. Nơi đặt bình ắc quy phải khô ráo, hạn chế nước biển tối đa.
- Đối với các tàu sử dụng bình ắc quy nước, thì bà con phải kiểm tra định kỳ dung dịch axit trong bình, phải bổ sung khi cần thiết (nếu mức axit xuống thấp hơn vạch cho phép).
- Đối với tàu sử dụng bình ắc quy khô thì bà con phải kiểm tra định kỳ điện áp lưu trữ trong bình có còn đảm bảo thông số kỹ thuật hay không.
- Đối với bộ ổn áp chuyển đổi điện áp 24V DC sang 13.8V DC bà con phải làm vệ sinh định kỳ các điểm đấu nối giữa thiết bị và bình ắc quy.
Trên đây là những điều lưu ý trong quá trình sử dụng, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống nguồn điện trên tàu thuyền đánh bắt hải sản. Chúc bà con ngư dân luôn duy trì được một hệ thống nguồn điện an toàn, sử dụng thiết bị hiệu quả.