Tìm hiểu về ắc quy của bộ lưu điện (UPS)

Bạn đã biết bộ lưu điện, hay còn được gọi là UPS, là thiết bị lưu trữ điện cho thiết bị điện tử trong các trường hợp mất điện đột ngột, tránh trường hợp mất các dữ liệu quan trọng. Bạn có biết để hoạt động được thì bộ lưu điện cũng phải sạc bình ắc quy? Dấu hiệu nào cho biết đã đến lúc thay ắc quy cho UPS?

Tổng hợp kiến thức ắc quy của bộ lưu điện (UPS)

Những lợi ích khi sử dụng bộ lưu điện (UPS – Uninterruptible Power Supply) thì khỏi phải bàn đến nữa, ngoài cái tên bộ lưu điện thì UPS còn được biết đến với những cái tên khác như cái / cục lưu điện. Nhiệm vụ chính của UPS là duy trì thiết bị tiếp tục hoạt động trong lúc mất điện đột ngột, tránh trường hợp mất dữ liệu trong máy khi mất điện.

Nguyên tắc hoạt động của bộ lưu điện UPS dựa vào nguyên lý biến đổi điện áp một chiều từ ắc quy bộ lưu điện sang dòng điện xoay chiều để phù hợp với các thiết bị điện, ngoài tác dụng chính thì UPS còn có một số công dụng phụ cho thiết bị như: chống nhiễu, chống giật, chống sét, ổn định dòng điện và dòng tần số điện.

Có thể hiểu đơn giản là tất cả các loại bộ lưu điện đều phải sử dụng ắc quy, nhưng những dòng bộ lưu điện khác nhau sẽ sử dụng các bình ắc quy khác nhau.

Các loại ắc quy trong bộ lưu điện dòng offline, line interactive, online

Hiện tại trên thị trường có một số loại bộ lưu điện thông dụng là bộ lưu điện UPS online, UPS offline và UPS line interactive. Tùy vào mục đích và nhu cầu sử dụng mà bạn sẽ có những lựa chọn khác nhau trong sự lựa chọn.

Cụ thể với dòng UPS offline thì giá thành sẽ rẻ hơn 2 dòng còn lại nhưng công suất sử dụng nhỏ, chỉ phù hợp cho các thiết bị không động cơ như máy vi tính, camera, máy chấm công… Dòng bộ lưu điện này dùng bộ sạc để lưu điện trong ắc quy.

Còn với dòng UPS line interactive có công suất sử dụng lớn và ổn định hơn dòng offline nhưng nguyên tắc hoạt động cũng giống dòng UPS offline, tức cũng nạp điện vào bộ sạc ắc quy UPS.

Với dòng UPS online có công suất rất lớn, chịu quá tải lớn, phù hợp với các thiết bị nhạy cảm và có tải lớn. Không giống với 2 dòng trên là nạp trực tiếp điện vào ắc quy thông qua bộ sạc, mà nguồn điện sẽ được chuyển đổi thành dòng 1 chiều để nạp vào ắc quy, dòng điện này sẽ tiếp tục được biến đổi một lần nữa từ ắc quy sang thiết bị sao cho phù hợp nhất. Chính điều nãy đã giúp cho hoạt động của thiết bị vẫn ổn định dù mất điện đột ngột.

Tổng quát lại một điều rằng tất cả các bộ lưu điện UPS đều phải sử dụng một hay nhiều bình ắc quy chuyên dụng mới có thể hoạt động tốt được. Các loại ắc quy cho UPS thường dùng là ắc quy khô và ắc quy chạy quạt.

**********

Cùng tìm hiểu các loại ắc quy cho UPS

Trên thị trường hiện nay có một số loại ắc quy thông dụng là ắc quy khô và ắc quy nước. Vậy bạn đã biết cách phân biệt các loại ắc quy đó không? Các đặc tính cũng như các ưu nhược điểm của các loại ắc quy chưa? Nếu chưa thì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tiếp nhé!

Ắc quy nước:

Với loại ắc quy truyền thống thường thấy trên thị trường là những loại ắc quy có thân bình được chia làm nhiều ngăn khác nhau, có nắp vặn và bên trong có chứa dung dịch lỏng và cọc bình bằng kim loại với nhiệm vụ truyền điện. Đọc qua phần định nghĩa này ắt hẳn bạn cũng hiểu đây là ắc quy nước. Khi ắc quy hết nước thì chỉ cần thêm nước axit vào là được. Thời gian định kỳ khoảng 3 tháng / lần.

Ưu nhược điểm ắc quy nước :

Ưu điểm của ắc quy nước chủ yếu là do giá thành tương đối rẻ, dễ dàng tìm mua. Bình sạc có thể thêm nước axit vào để tiếp tục sử dụng.

Nhược điểm của ắc quy nước là tuổi thọ thấp hơn ắc quy khô, khi nạp điện thường phát ra mùi khó chịu hay khí cháy, dòng ắc quy này không phù hợp làm ắc quy chạy quạt do sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.

Ắc quy khô:

Ắc quy khô, hay còn gọi là ắc quy kín khí, là loại ắc quy được cải tiến từ ắc quy nước, phía trên nắp không có nút vặn và chỉ cần sạc điện định kỳ là có thể tiếp tục sử dụng.

Ưu nhược điểm của ắc quy khô:

Ưu điểm của ắc quy khô rất nhiều, đặc biệt là ắc quy khô khắc phục được đa số các nhược điểm của ắc quy nước. Các ưu điểm bao gồm:

Thời gian phục hồi dòng điện sau khi phát nhanh hơn.

Không bốc mùi hay khí độc khi phát điện, phù hợp dùng làm ắc quy cho các thiết bị trong nhà.

Nạp điện định kỳ khoảng thời gian 6 tháng / lần.

Ắc quy khô có tuổi thọ cao hơn so với loại ắc quy nước thông thường.

Nhược điểm duy nhất của ắc quy khô chính là có giá thành cao, mức giá trung bình từ 1,5 triệu trở lên.

Vì những tính ưu việt đó mà hầu như hiện nay các loại thiết bị điện, đặc biệt là đồ điện gia dụng đều được nhà sản xuất uy tín ưu tiên chọn ắc quy khô. Tại thị trường Việt Nam, nổi bật nhất với 2 thương hiệu chuyên cung cấp bình ắc quy khô đó chính là ắc quy CBS và ắc quy Vision. Không chỉ sản phẩm chất lượng, nhà cung cấp uy tín mà còn là sản phẩm được chuyên gia khuyên dùng.

Cách bảo quản ắc quy tốt nhất

Trong những lần đầu sử dụng nên sạc thật đầy bình rối mới dùng thiết bị. Thời gian sạc đầy trung bình là 10 giờ liên tục.

Không để ắc quy cạn bình rồi mới sạc. Chỉ sử dụng khoảng 80% điện trong bình.

Mức nhiệt bảo vệ ắc quy tốt nhất là 0 đến 25 độ C

Xả định kỳ ắc quy khô để đảm bảo tuổi thọ cao nhất. Trung bình khoảng 2 tháng cho 1 lần xả. Để xả hoàn toàn thì bạn nên tắt hết lưới điện khi xả.

Lưu ý: cách làm thiết bị chạy ắc quy (như UPS chẳng hạn) có thời gian sử dụng lâu hơn thì bạn có thể mắc nối tiếp những bình ắc quy cùng loại vào để có được bộ ắc quy công suất lớn hơn, tuy nhiên bạn nên nhờ đến những thợ điện để thực hiện.

Nếu không chắc chắn về cách này bạn có thể đến cửa hàng mua thiết bị có ắc quy công thức lớn hơn để sử dụng lâu dài.

Dấu hiệu cho biết bộ lưu điện UPS cần thay ắc quy

Hiểu một cách đơn giản thì "ắc quy là trái tim của bộ lưu điện", nên nếu ắc quy bị hỏng thì bộ lưu điện cũng xem như không thể sử dụng được. Thật không hay khi để ắc quy chạy đến cạn bình mà không biết, để đến lúc mất điện đột ngột thì bao nhiêu dữ liệu quan trọng cũng mất theo. Nên nếu UPS của bạn có bất cứ dấu hiệu nào dưới đây thì hãy thay ắc quy ngay nhé, lưu ý là ắc quy cho bộ lưu điện là ắc quy khô:

Thay đổi điện năng đầu ra: sau một thời gian dài sử dụng, ắc quy liên tục được nạp rồi xả điện sẽ khiến ắc quy bị chai, lượng điện năng lưu được giảm rõ rệt.

Kiểm tra bằng mắt thường: Với những bạn có khả năng tháo lắp thiết bị thì bạn hãy tháo UPS ra kiểm tra xem ắc quy có bị phồng hay hư hỏng gì không.

Kiểm tra bằng dụng cụ chuyên dụng (thường được kiểm tra tại cửa hàng)

Thời gian sử dụng: bạn hãy xem thông số kỹ thuật trên sản phẩm để biết xem sản phẩm sử dụng trong bao lâu.